Қазақстандық білім беру жүйесі, 3 бөлім
Қазақстандағы жоғары орта мектеп
Студенттер негізгі орта білімін ойдағыдай аяқтағаннан кейін, оларға жоғары орта мектеп деңгейіндегі үш жолдың бірін орындауға рұқсат етіледі. Студенттер тек бір тректі таңдай алады, яғни екі немесе одан да көп трекке бір уақытта жазылуға тыйым салынады.
Оқушыларға қол жетімді алғашқы трек жалпы білім беретін трек деп аталады, ол екі жыл бойы жүреді және 10 мен 11 сыныптардан тұрады. Бұл трек таза академиялық сипатқа ие және орта мектепті бітіргеннен кейін университеттік оқуды жоспарлап жүрген студенттерге арналған. Жалпы орта білім берудің оқу жоспары төменгі орта деңгейдегі оқу бағдарламасына ұқсас, дегенмен студенттер кездесетін тақырып әлдеқайда қиын. Барлық нұсқаулар студенттерді оқу бітіргеннен кейін университетке түсуге дайындауға бағытталған.
Жоғары орта білім берудің жалпы білім беру тректерінен басқа, кәсіптік жолдардың екі түрі бар:
• Бастапқы кәсіптік білім
• орта кәсіптік білім
Қазақстандағы алғашқы кәсіптік білім беруді елдің (алғашқы) даярлау мектептері мен лицейлері, ал орта кәсіптік білім беруді колледждер береді.
Төменде біз негізгі және жоғары кәсіби білім беретін әртүрлі мекемелерге және олар ашатын бағдарламалардың түріне тоқталамыз.
Оқу мектептері (бастапқы кәсіптік білім беру трегі)
Қазақстандағы оқыту мектептері оқушыларды кәсіпке немесе белгілі бір түрдегі білікті мамандыққа даярлауға арналған. Толығымен кәсіптік сипаттағы бұл бағдарламалар студенттің оқуын шоғырландыратын кәсіп немесе кәсіп түріне байланысты бір жылдан үш жылға дейін созылуы мүмкін.
Оқыту мектептерінің түлектері әрі қарай кәсіптік колледжде немесе университетте оқуларын жалғастыра алады немесе жұмысқа орналасу әлеміне сол немесе солармен байланысты болады. Оқушыларға арнайы құрал-жабдықтар, оқулықтар мен басқа да материалдар сатып алу талап етілуі мүмкін болғанымен, мектепте оқыту студенттерге ақысыз негізде беріледі.
Лицейлер (алғашқы кәсіптік білім беру трегі)
Қазақстандағы типтік мектеп, қайнар көзі Қазақстандағы лицейлер студенттерге кәсіптік білім берудің бастапқы немесе негізгі бағдарламаларын ұсыну және оларды әр түрлі білікті мамандықтарға даярлау үшін құрылған. Алайда, лицейлердің оқу мектептерінен айырмашылығы, олар кәсіптік бағдарламалармен қатар негізгі академиялық білім беруімен де ерекшеленеді. Елдегі лицейлердегі барлық бағдарламалар үш оқу жылын қамтиды, көбінесе 10-12 сыныптар деп аталады.
Translator: Nurkabekova Alua, 301 group
Source: https://bilimdinews.kz/?p=1336