Сарапшылар, атап айтқанда психологтар, мектептегі жүктеме өте жоғары және соның салдарынан балалардың физикалық және психологиялық денсаулығына кері әсер етеді деп сендіреді. Сұхбатқа дайындалу барысында мен Финляндияның мысалымен кездестім, онда өте қызықты тәжірибе бар. Айталық, балалар күніне орта есеппен 4 сағатты мектепте өткізеді, үйге тапсырма берілмейді, бірақ сонымен бірге оқу үлгерімі өте жоғары. Айтыңызшы, мұндай тәжірибені біздің елге тарату мүмкін бе?
Жүктемелер және олардың адамзат дамуына әсері туралы мәселе даулы мәселе болып табылады. Сіз адамдарға ешқандай жүктеме бере алмайсыз және олар бір уақытта дами ма - бұл үлкен сұрақ. Кезінде біз де кеңестік мектепте оқыдық, бізге ауыртпалықтар жүктелді, мектепті бітіргенде, университетке түскенде бізде көптеген стресстер болды, бірақ біз бұл стресстер мен қиындықтарды жеңіп, күшейе бастадық, бұл бізге қазір көмектеседі. Бұл қиындықтарды жеңу дағдылары бізге табысқа жетуге көмектеседі. Жалпы, қиындықсыз әлем бар ма? Стресссіз әлем бар ма? Біз балаларымызды нақты өмірге дайындауымыз керек. Әрине, біз әлем өзгеріп, балаларымыз жақсы, жайлы әлемде өмір сүруі үшін жасауымыз керек. Бірақ бәрі бірдей қарапайым емес.
Финляндияның немесе басқа елдердің мысалына келетін болсақ, бұл жерде сіз осы мемлекет дамыған жалпы тарихи жағдайды, белгілі бір елдің білім беру жүйесін түсінуіңіз керек. Нақтырақ Финляндия. Бұл қазір әлемдегі білім беру жүйесінде сәл «бөлек» тұрған ерекше түрі. Бұл финдердің көптеген ұрпақтары құрған бірегей білім беру жүйесі. Финляндия қазір Мекке түріне, білім беру қажыларының мекеніне және білім беру туризмінің еліне айналды. Мен өзім осы жерде 4 жыл бұрын болдым және Финляндияда қалыптасқан білім беру жүйесінің жоғары тиімділігіне сенімді болдым. Бірақ, бұл жүйе бірден және бірден құлап түскен жоқ, ол ғасырлар бойы қалыптасып келеді. Тіпті 300 жыл бұрын, және бұл жерде Финляндияда білім беруді дамытуда шіркеудің үлкен рөлін атап өткен жөн, шіркеу еркек пен әйел арасында некеге тұруға тыйым салды, егер олардың ең болмағанда біреуі сауатты болмаса. Үш жүз жылдық мәдениет адамдардың бойында білімге деген сүйіспеншілік пен құштарлықты қалыптастырды. Финляндия 30-40 жыл ішінде мұғалімнің имиджін көтеру, оның әлеуметтік мәртебесін көтеру жолымен жүрді. Қазіргі кезде мұғалім мамандығы Финляндиядағы ең беделді мамандық болып табылады. Үздік мектеп бітірушілердің бес пайызы мұғалімдік мамандыққа барады. Назар аударыңыз, олар IT технологияларға бармайды, инженерлерге, адвокаттарға, тіпті дәрігерлерге де бармайды. Олар мұғалімге барады. Финляндияда мұғалімнің жалақысы орташа республикалық деңгейден айтарлықтай ерекшеленбесе де. Тек мемлекет ондаған жылдар бойы жасап келе жатқан имидж дәл осындай білім беру жүйесін құруға итермелеген. Онда барлығы бейбіт және азаматтық. Бақылау жоқ. «Ең жақсы бақылаушы, - дейді финдіктер, - бұл оқушының өзі және оның ата-анасы». Және бұл мұғалімді ынталандырады. Бірақ, біз қазір мұндай жүйені қабылдауға дайынбыз ба? Бізде мұғалімнің мәртебесін көтерудің осындай қырық жылдық тәжірибесі немесе білімнің қасиетті болуына басқа факторлардың әсер етуінің үш жүз жылдық тәжірибесі болды ма? Жоқ деп ойлаймын. Сондықтан әр елдің тәжірибесі ерекше, және біз өзіміздің қазақстандық білімімізді әлемнің ең жақсы дәстүрлерін, әлемде қалыптасқан ең жақсыларын ескере отырып дамытуымыз керек, бірақ біздің нақты топырағымызға, біздің шындығымызға, біздің шындығымызға, өз мүмкіндіктерімізге үнемі қарап отыруымыз керек.
Ақпарат көзі: http://iac.kz/ru/publishing/kazahstanskoe-obrazovanie-chto-pokazyvayut-issledovaniya 
Аударған: Нуркабекова Алуа, 301-топ