Сіз өз сұхбаттарыңыздың бірінде әлемдегі дамыған елдермен салыстырғанда Қазақстандағы оқыту әдістері, айталық 20 жыл біршама артта қалып отыр деп айттыңыз. Айтыңызшы, сіз де осы бағытта зерттеулер жүргіздіңіз бе? Біз қай елдердің тәжірибесін өзімізге бейімдей аламыз?
Иә, біз 20 жылдан астам уақыт артта қалып отырмыз деген тұжырым дәлелдерге негізделген. Мен өткен ғасырдың 80-ші жылдарының соңында әлем жаңа парадигмаға көшті деп айтқан болатынмын және біз оны қазір ғана жасаймыз. Міне, осы 20 жыл сіз үшін. Мектептегі таза академиялық білімге қарағанда құзыреттілікке негізделген білім беру қалайша тиімді? Осындай халықаралық PISA салыстырмалы зерттеуі бар. 1997 жылы дамыған елдердің барлығы дерлік білім берудің жаңа мазмұнына көшкен кезде сұрақ туды: «Біз оны қалай өлшей аламыз? Ал кімдер жылдам жүреді, кімдер жүрмейді деп елдерді қалай салыстыруға болады? « Үш жылдан бері ЭЫДҰ осы құралды жасап келеді. Ал 2000 жылы алғаш рет бұл зерттеу жүргізілді. Бұл әлемде сенсация тудырды. «PISA шокы» деген термин тіпті пайда болды, ол білім беру саласында өте озық деп саналған Германия алғашқы орындардан алыс болған кезде пайда болды. Бұл Германия үкіметін өзінің білім беру жүйесін алдында тұрған жаңа мақсаттарға сәйкестендіру үшін өте ауқымды шаралар қабылдауға итермеледі. Білім министрі отставкаға кетті, жаңа бағдарламалар қабылданды, оқу жоспарлары жетілдірілді, көп нәрсе жасалды. Германияның бұл рейтингте қалай біртіндеп алға жылжып келе жатқанын көреміз. Қазақстан PISA-ға 2012 жылы, 2009 жылы және соңғы 2015 жылы қатысты. Нәтижелері осы жылдың соңында белгілі болады. Сіз не айта аласыз? Ия, алғашқы қатысуымыз сәтті болмады, бұл түсінікті, өйткені біздің білім беру жүйеміз басқа сұрақтарға жауап береді. Біз аутсайдерлік позицияны ұстандық. 2012 жылы біз алға жылжыдық, ал ЭЫДҰ Қазақстан қарқынды алға жылжып келе жатқан елдердің бірі екенін атап өтті. Біз функционалдық сауаттылықты дамыту бағдарламасын қабылдадық, Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша оқу бағдарламаларына өзгерістер енгізілді және т.б. Бірақ, дегенмен, 2012 жылдың қорытындысы бойынша оқу сауаттылығы тұрғысынан біздің 15 жасар мектеп оқушылары ЭЫДҰ құрдастарынан орта есеппен 2,5 жылға артта қалып отыр. Математикада біз 1,5 жылға, жаратылыстану ғылымында 2 жылға артта қалып отырмыз. Бұл дәл сіз айтып отырған олқылық. Қазіргі кезеңде дөңгелекті ойлап табудың қажеті жоқ. Мұның бәрі әлемде зерттелген, тағы да қайталап айтамын, біздің бірінші сынып оқушылары жаңа бағдарламаларға барды және 15 жасқа толған кезде олар PISA халықаралық зерттеуінде мүлде басқа нәтижелер көрсетеді деп сенемін. Бүкіл әлемге келетін болсақ, қазір ЭЫДҰ «Білім-2030» жаңа бағдарламасын әзірлеуде, оны біз сырттан ғана байқай аламыз. Олардың 2018 жылға дейінгі міндеті - қазіргі әлемде адамға қандай дағдылар мен қандай құзыреттер қажет екенін түсіну. Ал ЭЫДҰ 2018 жылдан бастап 2021 жылға дейін жекелеген елдерде мектептегі білім берудің жаңа мазмұнын тексеретін болады. Бұл құзыреттілік туралы ғана емес, мета құзыреттілік туралы, бұл кезде адам осы әлемде жақсы бағдарланып қана қоймай, сонымен қатар өзінің эмоцияларын, өз ойларын басқара білуі керек. Бұл қазіргі әлемде өте маңызды. Қазір ЭЫДҰ үлкен жұмыс атқаруда және біздің орталық Назарбаев Зияткерлік мектептерімен бірге осы жұмысқа қатысады. Біз осы мәселе бойынша ЭЫДҰ сессиялары мен кездесулеріне үнемі қатысамыз. Яғни, біз әлемде болып жатқан құбылыстарға саусағымызды ұстаймыз.
Ақпарат көзі:  http://iac.kz/ru/publishing/kazahstanskoe-obrazovanie-chto-pokazyvayut-issledovaniya 
Аударған: Нуркабекова Алуа, 301-топ